Thay vì phơi cá lấy nhiệt từ mặt trời với thời gian dài theo cách truyền thống, nay người dân lấy nhiệt từ hệ thống tấm thu năng lượng mặt trời. Một người dân ở Hà Tĩnh đã tiếp cận công nghệ mới này, bước đầu đã cho hiệu quả khả quan.
Bà Trần Thị Thinh (thôn Hải Hà, xã Kỳ Hà, thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh), bà Thinh là hộ dân đầu tiên ở Hà Tĩnh áp dụng công nghệ làm nước mắm kiểu mới này.
Đầu năm 2018, bà Trần Thị Thinh đầu tư gần một tỉ đồng mua 10 tấm pin năng lượng mặt trời về để sản xuất nước mắm. Hệ thống này được liên kết với 20 bể, làm khá bài bản với hệ thống nhà xưởng khang trang, hợp vệ sinh.
Bà Thinh cho biết: “Trước kia làm nước mắm truyền thống, phơi cá rồi bỏ vào muối, phụ thuộc vào thời tiết. Công nhân thay nhau phơi nước mắm ngoài nắng, sau đó phải đảo đi đảo lại cho nước mắm đủ độ, nhưng nước mắm vẫn không thơm và an toàn thực phẩm”.
Thay vì phơi cá lấy nhiệt từ mặt trời với thời gian dài theo cách truyền thống, nay người dân lấy nhiệt từ hệ thống tấm thu năng lượng mặt trời. Trong thời gian làm, các bể ủ cá đậy kín nên không còn bốc hơi gây ô nhiễm không khí, bị ruồi nhặng bu bám mất vệ sinh.
“Từ khi có hệ thống năng lượng mặt trời này, tôi dùng rạp che lại các bể để không mất vitamin và độ đạm. Nước mắm chảy bằng đường ống, ở trong bể chảy ra ngoài hệ thống các tấm pin năng lượng mặt trời, sau đó chảy lại vào bể. Hệ thống cứ đảo đi đảo lại hàng ngày, làm cho nước mắm trở nên thơm, ngon.
Trước đây, làm nước mắm truyền thống rất vất vả, mỗi bể muối 1,5 tấn cá thì phải 2 năm mới chín. Bây giờ 8 tháng là chín rồi, năng suất cao hơn 10 lần, tiết kiệm được nhiều nhân công”, bà Thinh cho biết thêm.
Công nghệ này giúp thời gian làm mắm giảm được một nửa so với cách làm lâu nay. Hơn nữa, không cần phải mở nắp thùng ủ cá để phơi nắng nên giảm được lượng nước mắm cốt bay hơi, bay mùi thơm đặc trưng.
Hiện nay, do không yên tâm về chất lượng và độ an toàn của các sản phẩm nước mắm chế biến công nghiệp, người tiêu dùng đang có xu hướng chuyển sang các sản phẩm nước mắm truyền thống vừa bảo đảm hàm lượng dinh dưỡng cao, vừa đáp ứng tốt các tiêu chí về vệ sinh an toàn thực phẩm.
Với phương thức sản xuất thủ công, các làng nghề làm nước mắm khó lòng đáp ứng được nhu cầu của thị trường cả về số lượng và chất lượng. Hơn nữa, do sản xuất thủ công nên chi phí cao làm tăng giá bán, khó cạnh tranh với sản phẩm công nghiệp.
Nước mắm làm bằng năng lượng mặt trời khác so với truyền thống, thơm và ngon. Sản xuất đến đâu được đặt hàng tới đó, với giá bán gốc 120.000/lít.